Nieco historii
Przypomnijmy: 27 grudnia 1918 roku wybuchło Powstanie Wielkopolskie będące największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, polskim zrywem niepodległościowym.
Do wybuchu powstania tego dnia przyczyniła się niemiecka parada zorganizowana w Poznaniu, podczas której zrywano polskie flagi i napadano na polskie instytucje. Oddziały powstańcze w krótkim czasie opanowały zdecydowaną większość obszaru Prowincji Poznańskiej (m.in. bez Bydgoszczy i Piły). Działania bojowe zakończył rozejm z 16 lutego 1919 roku w Trewirze. (źródło: konin.naszemiasto.pl)
Jak doszło do ustanowienia tego święta?
Inicjatorami powstania nowego święta byli - w czerwcu 2021 roku - m.in. przedstawiciele Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu, Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski, Fundacji Zakłady Kórnickie i Muzeum Narodowego w Poznaniu.
Do akcji zbierania podpisów pod apelem włączyły się również samorządy, regionaliści, muzealnicy, instytucje i stowarzyszenia z terenu Wielkopolski, Pomorza, Kujaw oraz Ziemi Lubuskiej zajmujące się edukacją i upowszechnianiem historii. (źródło: konin.naszemiasto.pl)
Ustanowienie święta
1 października 2021 roku Sejm RP przyjął ustawę, zgłoszoną przez prezydenta Andrzeja Dudę, ustanawiającą święto państwowe Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
Celem ustanowienia tego święta jest upowszechnienie wiedzy o zwycięskim powstaniu wielkopolskim. Inicjatywa prezydenta uzyskała poparcie rządu. Prezydencki projekt ustawy został poparty, zarówno podczas pierwszego, jak i drugiego czytania, przez wszystkich uczestniczących w głosowaniu posłów. Następnie projekt ustawy przekazano do Senatu, który 28 października 2021 roku jednomyślnie przyjął ustawę. 23 listopada tegoż roku w Hotelu Bazar, w obecności przedstawicieli Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego i władz samorządowych, prezydent podpisał ustawę.
Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego jest trzynastym świętem państwowym w Polsce ustanowionym w drodze ustawy. (źródło: konin.naszemiasto.pl)
Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego w powiecie żnińskim
Jako pierwsi w regionie 27 grudnia 2021 r. świętowali mieszkańcy Janowca Wielkopolskiego.
W kościele pw. św. Mikołaja odprawiona została msza święta w intencji poległych i zmarłych powstańców. Ze świątyni delegacje przeszły pod obelisk przy poczcie, gdzie złożono kwiaty i zapalono znicze.
Przed instytucjami wywieszono polskie flagi. Kilka z nich zauważyliśmy także przed domami na trasie Żnin - Janowiec Wlkp.
Wzruszającym akcentem przy obelisku było odtworzenie hymnu szkoły w Żernikach, placówki noszącej - od maja 2019 roku - imię Powstańców Wielkopolskich.
Na ulicach Janowca rozległ się śpiew:
"Szli przed siebie nie pytając o zapłatę,
Szli odważnie niczym doborowe wojsko,
By przegonić wroga z ziemi Ojców, Matek,
By o wolną walczyć Ziemię Wielkopolską."
(sł. i muz. Marek Frąckowiak)
- Pieśń została tu zaprezentowana po raz pierwszy - podkreślił burmistrz Janowca Wlkp. Leszek Grzeczka.
Fakt ten nie uszedł uwadze potomków powstańców.
- Piękne słowa, chwytające za serce - podkreślali już podczas spotkania w Urzędzie Miejskim.
Właśnie tu zebrani dowiedzieli się o planach janowieckiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego.
- Ogłaszamy konkurs wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 - powiedziała prezes TPPW Janina Pomin.
- Pytania będą umieszczane w każdy poniedziałek (przez siedem tygodni) na facebookowym profilu burmistrza Janowca Wielkopolskiego, a także w wersji papierowej w gablocie przy Urzędzie Miejskim i w Bibliotece Publicznej im. Stefanii Popiołek.
- Nagrodą jest wycieczka do Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie koło Poznania - dodała pani prezes.
Ciekawym akcentem świątecznego spotkania była ponadto prezentacja kartek pocztowych, z patriotycznymi akcentami, należących do Janiny Pomin (z d. Wilczyńskiej).
Najstarsza, znajdująca się w rodzinnej kolekcji, pochodzi z 1914 roku. Inna, z modlitwą, z roku 1917. (Wybrane prezentujemy w galerii zdjęć poniżej)
- Odziedziczyłam je po przodkach z rodu Malinowskich; kolejno były to prababcia Agnieszka Malinowska, babcia Weronika Malinowska-Zimorska oraz moja mama Anna Wilczyńska z d. Zimorska.
- Pamięć o zwycięskim zrywie kultywujemy od lat. Jestem wnuczką powstańca - Stefana Wilczyńskiego. Z kolei mój mąż - Stefan Pomin - jest wnukiem powstańca Franciszka Pomina - dodała pani Janina.
Jak poinformował burmistrz Leszek Grzeczka, 16 lutego 2022 roku na miejscowym cmentarzu planowane jest z kolei odsłonięcie tablicy - pomnika ku pamięci Powstańców Wielkopolskich związanych z gminą Janowiec Wielkopolski.
- Znajdzie się tu około 130 nazwisk. Listę tworzyliśmy w oparciu o informacje od rodzin - potomków uczestników powstańczego zrywu - zaznaczył zastępca burmistrza Michał Werkowski.
Warto przy tej okazji dodać, że inicjatorem przedsięwzięcia, tj. ufundowania tablicy - pomnika ku czci powstańców, jest Czesław Langowski, który pomysł przedstawił na sesji Rady Miejskiej w 2019 roku.
- Rada przychyliła się do inicjatywy, a w ślad za tym poszły już konkretne działania - uściśliła przewodnicząca tego gremium Aleksandra Walendowska.
Projektantem tablicy jest Sławomir Zgud, wykonawcą lokalny przedsiębiorca Tomasz Serafiński.
W galerii zdjęć poniżej kolejno: uroczystość pod pomnikiem przy poczcie, spotkanie w janowieckim urzędzie oraz wizyta na cmentarzu przy grobach Powstańców Wielkopolskich.
Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?